Tema 2 Zhvillimi dhe karakteristikat e KK

Fuqia e zvogëluar e blerjes pas krizës ekonomike dhe shkalla e lartë e papunësisë ka detyruar shumë që t’i kushtojnë vëmendje gjithnjë e më të madhe çmimit dhe vlerës për para. Në atë këndvështrim, KK ofron mundësi të shpërblimeve financiare dhe kursimit të kostove.

Platformat dixhitale kontribuojnë në një ulje të ndjeshme të kostove të transaksionit të produkteve dhe shërbimeve duke lidhur përdoruesit dhe duke koordinuar vendimet e tyre në të mirë të të dyve.

Individët tregtojnë pasuritë e tyre me individë të tjerë në këmbim të një kompensimi financiar.

Konsumatori ka operuar një zhvendosje të vlerës nga pronësia në jo-pronësi të përkohshme të mallrave. Njerëzit u bënë të vetëdijshëm se ato për të cilat ata vërtet kanë nevojë janë përfitimet e mallrave dhe jo produktet aktuale. Ekziston një ndryshim në marrëdhëniet që individët kanë me objektet pasi vlera tani vihet në përmbushjen e nevojave, përmes përdorimit të mallrave ose shërbimeve, në vend se të zotëronte vetë një të mirë. Në atë këndvështrim, konsumatorët konsiderojnë gjithnjë e më shumë se zgjedhja e zgjuar është të “ndajnë më shumë sesa të zotërojnë” (Camilleri, 2017).

Bazuar në këtë zhvendosje të vlerës, konsumi kolaborativ synon të adresojë kostot e pronës dhe përdorimin nën-optimal të aseteve. Në të vërtetë, një karakteristikë kryesore e KK është se lejon individët të tregtojnë dhe ndajnë pasuritë e tyre të papërdorura me individë të tjerë. Duke përdorur shembullin e një makine e cila përdoret në 8% të kohës mesatarisht (Sacks, 2011), bëhet e qartë se ndarja ka kuptim praktik dhe ekonomik për konsumatorët, si dhe për mjedisin.(Belk, 2014).

Kështu, në përputhje me misionet kryesore të ekonomisë rrethore, modeli CC ofron mundësinë për të përdorur më mirë burimet, duke mundësuar përdorimin e aktiveve boshe, intensifikimin e përdorimit të aktiveve të përdorura ndryshe dhe lehtësimin e ripërdorimit të produkteve që nuk janë më i kërkuar.

Për më tepër, në një botë me një popullsi gjithnjë në rritje dhe dendësi urbane në rritje, vendet bëhen më të vogla, qytetet mbipopullohen dhe mbingarkohen, gjë që nënkupton që numri i pasurive duhet të zvogëlohet.

Motivimet e konsumatorit për të përdorur praktikat e konsumit kolaborativ shkojnë më thellë se dimensionet ekonomike siç janë çmimet më të ulëta. Krijimi i vlerës së një modeli të tillë nuk mund të kufizohet në vlerën financiare.

Lehtësia është një aspekt i rëndësishëm pozitiv i KK pasi kjo e fundit u jep fleksibilitet të madh konsumatorëve që hyjnë në produkt vetëm për kohën që nevojitet, duke lejuar kështu uljen e kostos (pa investime fillestare dhe as kosto mirëmbajtjeje) dhe komoditet hapësinor.

Gjatë viteve të fundit, ka pasur një rritje të ndërgjegjësimit për vlerën e planetit tonë, veçanërisht duke iu referuar brezave të ardhshëm, dhe presionit mbi të gjithë aktorët e shoqërisë për të kontribuar në një zhvillim të qëndrueshëm. Si pasojë, shumë individë kërkojnë mënyra të konsumimit në një mënyrë miqësore me mjedisin dhe të qëndrueshëm, për shembull përmes zvogëlimit të mbeturinave, blerjes së produkteve të përdorura ose riciklimit, dhe / ose blerjes lokale. Në atë këndvështrim, koncepti KK ofron disa përfitime mjedisore krahasuar me konsumin konvencional.

Në veçanti, kriza mjedisore nxit individin të reflektojë në modelin aktual të konsumizmit. Ky i fundit është fenomeni që përshkruan prirjen, apo edhe stilin e jetës, të konsumatorëve për të blerë dhe konsumuar gjithnjë më shumë mallra dhe shërbime, duke i shtyrë ata të blejnë objekte të reja dhe të hedhin ato të vjetra (por akoma funksionale), ndërsa prodhuesit punojnë në zvogëlimin e produkteve gjatë jetës ( vjetërsimi i planifikuar) për të rritur ritmin me të cilin konsumatorët zëvendësojnë pajisjet.

Miratimi i praktikave të KK mbështesin luftën kundër konsumizmit dhe inkurajojnë kalimin në një shoqëri post-konsumeriste pasi lejon parandalimin e blerjeve të reja dhe ndarjen e pasurive të papunë. Fokusi vihet në mirëqenien dhe mirëqenien përmes konsumit të bazuar në qasje, duke kaluar përtej materializmit. Në atë mënyrë, konsumatorët operojnë një rënie të qëndrueshme të konsumit personal dhe mbeturinave dhe kontribuojnë në një përdorim më të gjatë dhe më intensiv të produkteve, me prodhuesit të inkurajuar të prodhojnë mallra me jetëgjatësi. Për më tepër, krijohen më pak mbeturina pasi nevojiten më pak produkte për të kënaqur të njëjtën sasi njerëzish

Njerëzit janë në qendër të KK pasi ata mund të jenë ofrues dhe konsumatorë të mallrave dhe shërbimeve. Ata janë të fuqizuar pasi mund të bëhen mikro-sipërmarrës dhe të bashkëpunojnë drejtpërdrejt me njëri-tjetrin, duke fituar më pas fuqi dhe kontroll mbi procesin e konsumit. Një forcë e KK, që justifikon rritjen e shpejtë të saj, është se ajo përshtatet me nevojat e konsumatorit, në vend të anasjelltas.

Suksesi në rritje i modelit KK gjithashtu ndjek faktin se krijon vlerë shoqërore pasi jep mundësi për produkte për konsumatorët që nuk kanë mundësi t’i blejnë ato.

Për më tepër, KK rrit ndërveprimin e individit me njëri-tjetrin pasi njerëzit janë të lidhur dhe takohen me njëri-tjetrin. Në atë kuptim, individët konsumojnë ndërsa ndihen pjesë e një komuniteti të qytetarëve aktivë. Nwaorgu shënon KK si rinovimin e komunitetit pasi bazohet në bashkëveprimin e komunitetit. Lidhja shoqërore, besimi dhe solidariteti midis palëve ka efekte të qarta sociale pozitive të KK, që përputhen me një kohë në të cilën ekziston një nevojë në rritje për të ndier një ndjenjë të lidhjes shoqërore të ilustruar nga rëndësia dhe ndikimi i madh i rrjeteve sociale në shoqërinë tonë. Përfaqësuesi i besimit të ri te kolegët në KK, vlerësimet e klientëve dhe vlerësimet e produkteve në platforma dhe rrjete sociale janë bërë faktorë kryesorë në vendimet e konsumit të individëve.

Për ta përmbledhur, KK përfshin tre parti të ndryshme :

• Ofruesit : Pronarët e pasurive të përdorura (ose burimet, kohët, aftësitë) të cilët ofrojnë mundësinë e tregtimit të tyre ose ndarjen e tyre për një periudhë të caktuar kohe. Ata mund të jenë individë privatë (kolegë), si dhe ofrues të shërbimit profesional.
• Konsumatorët : Ata janë kërkuesit e pasurive specifike
• Platformë dixhitale bashkëpunuese: Në shumicën e kohës të krijuara dhe menaxhuara nga kompani private, platformat dixhitale luajnë rolin e ndërmjetësit pasi ato lidhin ofruesit dhe konsumatorët, duke përputhur kështu kërkesën dhe ofertën. Ndërsa ofruesit dhe konsumatorët janë në gjendje të lidhin dhe praktikojnë KK pa kaluar nëpër platforma dixhitale, kjo e fundit sjell zhvillimin e KK në ekonomi në një shkallë shumë më të gjerë. Në të vërtetë, ato lehtësojnë lidhjen dhe koordinimin e aktorëve dhe në këtë mënyrë ndarjen dhe shkëmbimin e mallrave dhe shërbimeve. Kështu, edhe pse jo thelbësore, platformat dixhitale janë një aktor kryesor.