Tema 1 Sistemi i mbetjeve ushqimore
Secili aktor i ekonomisë së sektorit të ushqimit ka një rol për të luajtur.
Ndikimi i mbetjeve ushqimore të një njësie ekonomike varet nga:
- Gjenerimi i mbeturinave të vetë njësisë ekonomike;
- Furnizimi me ushqim i njësisë ekonomike: nëse njësia ekonomike blen nga furnitorët që lëshojnë shumë mbeturina, njësia ekonomike e miraton këtë fakt;
- Mundësitë për t’i dhënë një jetë të dytë mbetjeve të ushqimit në lagje;
- Objektet për mbeturina në dispozicion.
Infrastrukturat lokale ose rajonale për rishpërndarjen ose riciklimin e mbetjeve mund të zhvillohen me rregullore, vendim politik, kërkesë të qytetarëve ose aktorëve.
Source: Stopping Food Waste (2017)
Ekzistojnë dy mënyra kryesore për të zvogëluar mbetjet:
- Reduktimi i burimit: Shmangni blerjen dhe prodhimin e materialit të panevojshëm.
Shkurtoni koston dhe shmangni ndikimin mjedisor të prodhimit, transportit, paketimit, asgjësimit të materialit të panevojshëm.
- Devijimi i mbeturinave: Shndërroni mbeturinat në një qëllim tjetër.
Mund të mbahet nga konsumatori për më vonë, për tu ripërdorur, rishpërndarë, etj.
- Si të menaxhojmë mbetjet e ushqimit
Nëse mbetjet e ushqimit nuk ripërdoren ose rishpërndahen, ka disa opsione për t’i trajtuar ato, ato kryesore deri më tani janë :
a.Kompostimi
b.Tretja anaerobe
c.Incenerimi
d.Zhdukja e tyre në deponi
Opsionet që keni si NVM varen nga politikat lokale për trajtimin e mbeturinave, përveç kompostimit që mund të kryhet në nivelin e njësisë suaj ekonomike. Politikat evoluojnë në varësi të kërkesës së përdoruesve gjithashtu. Secili prej nesh si një rol për të luajtur.
Për shkak të implikimeve të menaxhimit të mbetjeve në drejtim të shëndetit dhe mjedisit, menaxhimi i mbeturinave duhet të rregullohet. Direktiva 2008/98 / EC mbi mbeturinat jep një kornizë dhe objektiva.
Direktiva përcakton disa parime themelore të menaxhimit të mbetjeve: kërkon që mbetjet të menaxhohen pa rrezikuar shëndetin e njeriut dhe dëmtuar mjedisin, dhe në veçanti pa rrezik për ujin, ajrin, tokën, bimët ose kafshët, pa shkaktuar shqetësime nga zhurma ose aromat, dhe pa ndikuar negativisht në fshat ose në vendet me interes të veçantë. Të gjitha llojet e mbeturinave, përfshirë mbetjet ushqimore, janë për tu shqetësuar.
Ajo nxit miratimin e planeve të menaxhimit të mbetjeve dhe programeve të parandalimit të mbetjeve nga Shtetet Anëtare. Kjo çon në një menaxhim të harmonizuar të mbeturinave, por shkakton rritje të çmimeve edhe për asgjësimin e mbeturinave..
Direktiva e BE-së për Deponitë përcakton gjithashtu disa rregulla themelore. Për shembull, kufizon sasinë e mbetjeve të biodegradueshme që mund të deponohen. Mbetjet e biodegradueshme vijnë nga bimët dhe kafshët dhe përfshijnë ushqim, por edhe letër dhe karton. Kjo është një nga arsyet pse gjithnjë e më shumë vende po organizojnë mbledhjen e mbeturinave të ndara për letër dhe karton, por edhe për mbetjet organike.
Këtu është përshkrimi i 2 proceseve më të zakonshme për tu rikuperuar nga mbetjet e ushqimit:
a. Kompostimi:
Kërkon ujë, ajër dhe material organik të mbeturinave. Kompostimi krijojnë nxehtësi gjatë dekompozimit që do të shkatërrojë bakteret e dëmshme që mund të jenë të pranishme në mbeturina. Ekzistojnë lloje të ndryshme të pajisjeve të kompostimit për të përshpejtuar procesin e dekompozimit, si vermikompostimi duke përdorur krimbat e tokës, ose kompostimi i grumbullit statik të gazuar ku përdoret një pompë për të detyruar ajrin përmes grumbullit të mbeturinave. Në varësi të pajisjeve në dispozicion, mbetjet organike mund të mblidhen për t’u kompostuar ose ato mund të kompostohen edhe në vend.
Ka gjithnjë e më shumë zhvillim të vlerësimit të mbetjeve organike. Projekti DECOST për shembull synon kompostimin e decentralizuar në një qytet të vogël. Duke zhvilluar një kornizë të re të menaxhimit të mbetjeve dhe duke ndërtuar një sistem të mbyllur të vlerësimit të mbetjeve organike, DECOST integron sistemet e kompostimit të shtëpive dhe komunitetit të decentralizuar me bujqësinë urbane.
b. Tretja anaerobe :
Zbërthimi i mbetjeve organike ndodh pa oksigjen (ose me prani shumë të kufizuar të oksigjenit). Falë zhvillimit të mikroorganizmave anaerobe, mbetjet organike degradohen në metan, por edhe acide organike ose sulfur hidrogjeni dhe substanca të tjera.
Metani përdoret për ngrohje ose gjenerim të energjisë. Substancat e mbetura përdoren si fertilizatorë.
Kjo teknologji mund të përdoret në një qytet më të lartë se 30.000 banorë. Në një rast të hoteleve konvencionale, skema DESAR mund të zbatohet me sistemin UASB në nivelet e lagjeve. Agroturizmi me ferma dhe sasi më e madhe e mbetjeve të plehut mund të konsiderojë gjithashtu një tretje anaerobe.
