Тема 3 Примери

Примената на различните принципи на КП за некои индустрии може да помогне да се разбере рационалноста на КП на поконкретен начин:

1. Примена во секторот за мобилност: споделување автомобили (carsharing)-споделување на трошоците за патување (carpooling)

Актери

  • Давател на услуга: сопственикoт на автомобил e спремен да го сподели својот/нејзиниот автомобил (carsharing) или возењето со неговиот/нејзиниот автомобил (carpooling)
  • Потрошувач: поединец кој бара возење/патување
  • Дигитална платформа: споделување-автомобил отсекогаш постоело, но доживеа експоненцијален раст со дигиталните платформи која ги поврзуваат давателите и потрошувачите.

Економски придобивки

Давателот на услуга добива компензација од поединецот со кој го споделува својот/нејзиниот автомобил, придонесувајќи за почетната цена на автомобилот и трошоците за нејзино одржување (и бензинот во случај на полнење со автомобил). Потрошувачот го добива возењето што му е потребен без да плати за автомобил.

Погодност

Потрошувачот не мора да бара и да плаќа место за паркирање, да биде одговорен за одржување на автомобилот, да плаќа осигурување и бензин итн.

Еколошки

Споделување на возењето (carpooling) овозможува намалување на емисиите на СО2 и сообраќајниот метеж со пополнување на празните места на тоа патување. Споделувањето автомобил овозможува на пример намалување на количините на автомобили што треба да се произведат и потоа максимизирање на употребата на автомобили.

Социјален

Cподелување на возењето (carpooling) создава социјални врски бидејќи сопственикот на автомобилот споделува возење со друго лице. Споделување автомобил им овозможува на поединците кои не можат да си дозволат автомобил да доживеат возење на автомобил.

Примери

2. Примена во прехранбената индустрија

Актори

  • Давател на услуга: сопственик на вишок храна
  • Потрошувач: поединец или организација која бара храна
  • Дигитална платформа: олеснува поврзување на снабдувањето со храна (од вишок) со побарувачката на храна

Економски придобивки

Давателот на услугата се ослободува од вишокот храна без никаков трошок, па дури и понекогаш за мала компензација.

Потрошувачот добива свежа храна за пониска цена.

Погодност

Давателот на услугата не треба да се грижи за фрлање на отпадот од храна.

Потрошувачот има изненадување со тоа што секој ден  собира различна храна.

Еколошки

Придонес во борбата против отпадот од храна.

Социјален

Поединци и локални продавници и ресторани се поврзуваат преку споделување на вишокот храна.

Примери

  • Instock: ресторан (потрошувач) кој нуди мени подготвено со вишок храна од супермаркети (давател на услуга) https://www.instock.nl
  • Too Good To Go: платформа што ги поврзува потрошувачите со ресторани и продавници кои имаат вишок храна (даватели на услуги) да бидат прераспределени https://toogoodtogo.com/

3. Примена во индустријата за сместување

Актери

  • Давател на услуга: сопственик на празно сместување (од една соба до цела вила)
  • Потрошувач: поединец кој бара сместување
  • Дигитална платформа: сместувањата се објавуваат на платформата од страна на даватели на услуги за потрошувачите да можат да се поврзат со нив доколку се заинтересирани

Економски придобивки

Давателот на услуга добива компензација од споделување на своето сместување што во спротивно би било празно (и не профитабилно).

Потрошувачот има корист од сместување по пониска цена.

Погодност

Давателот на услуга може преку платформата лесно да допре до широка јавност и да се поврзе и да комуницира со заинтересирани потрошувачи.Потрошувачот има можност да живее во локално сместување за потребното време, доживувајќи го животот како локален граѓанин отколку како турист

Еколошки

Максимизирање на употребата на дополнителните соби и сместувачките капацитети.

Социјален

Потрошувачите (често туристите) и локалните жители (даватели на услуги) можат да се поврзат, разменуваат и да ја откриваат културата на едниот и другиот, и евентуално градење на пријателства. Потрошувачите откриваат локален начин на живот и култура одвнатре.

Примери

  • Airbnb: peer-to-peer платформа за сместување https://www.airbnb.com
  • Couchsurfing: заедница на патници засновани на размена на угостителски услуги https://www.couchsurfing.com
  • Workaway: платформа која поврзува поединци кои даваат сместување (кревет и храна) обезбедена од давателот на услугата во замена за договорено време што потрошувачот ќе треба да го посвети за да придонесе за работата на давателот на услугата https://www.workaway.info