Θέμα 5 Η κυκλική οικονομία ως συστημική προσέγγιση

Η κυκλική οικονομία απαιτεί συστημική σκέψη. Όλοι οι φορείς (επιχειρήσεις, άνθρωποι, οργανισμοί) είναι μέρος ενός δικτύου και αλληλεπιδρούν σε μάκρο, μέσο και μίκρο επίπεδο. Η επίδραση της αλλαγής είναι σε μικροεπίπεδο αλλά χρειάζεται όλα τα επίπεδα αλληλεπίδρασης για να συμβούν και να διαρκέσουν. Οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην κυκλική οικονομία περιλαμβάνουν βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες μιας απόφασης, λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπο της πλήρους αλυσίδας αξίας και στοχεύοντας στη δημιουργία ενός πιο ανθεκτικού συστήματος που να είναι αποτελεσματικό σε κάθε κλίμακα.

Η μετάβαση απαιτεί πολυεπίπεδη αλλαγή: στη ρύθμιση, στην καταναλωτική κουλτούρα, στο βιομηχανικό δίκτυο, στην υποδομή. Η τεχνολογική αλλαγή τις περισσότερες φορές δεν είναι το κύριο σημείο. Πολλοί ορισμοί θεωρούν ότι η αλλαγή του συστήματος αποτελεί θεμελιώδες μέρος της επίτευξης μιας κυκλικής οικονομίας. Αυτή είναι η πιο σημαντική πτυχή της κυκλικής οικονομίας.

Η κυκλική οικονομία χρειάζεται συνεργασία! Καθώς η κυκλική οικονομία δεν είναι γραμμική αλλά ένα σύστημα, πολλοί παράγοντες αλληλοσυνδέονται. Στη συνέχεια απαιτείται συνεργασία για την εύρεση και ανάπτυξη νέων λύσεων. Η κυκλική οικονομία είναι η οικονομία των συνεργιών μεταξύ διαφόρων τομέων και ανθρώπων. Πρέπει να εξετάσει όχι μόνο τους εμπλέκόμενους ατομικά αλλά και όλες τις σχέσεις μεταξύ τους.

Ας επιστρέψουμε στο παράδειγμα του γυάλινου μπουκαλιού, ρυθμίζοντας το βρόχο επιστροφής χρημάτων που απαιτεί την αλληλεπίδραση πολλών εμπλεκόμενων για να απαντήσει σε πολλές ερωτήσεις για να κλείσει το βρόχο:

• Πού θα τοποθετηθεί το μηχάνημα επιστροφής χρημάτων (στο κατάστημα, στο δρόμο,…);
• Μηχάνημα επιστροφής χρημάτων: Πού πρέπει να τοποθετηθεί; Ποιος πρέπει να είναι ο πάροχος;
• Τι είδους πλεονεκτήματα θα λάβει ο πελάτης (χρήματα κ.ά.);
• Πού πρέπει να τοποθετηθεί το πλυντήριο; – Θα συνδέεται με το μηχάνημα επιστροφής χρημάτων; Στο σταθμό εμφιάλωσης;
• Πώς θα μεταφερθούν τα μπουκάλια;
• Είναι το πλυμένο μπουκάλι αρκετά καλό για να ξαναγεμίσει; Ποιες είναι οι παράμετροι ποιοτικού ελέγχου;
• Πού πρέπει να γίνουν;
• Πώς μοιράζεται η αλυσίδα αξίας μεταξύ των εμπλεκομένων;
• Κ.λπ.

Ο βρόχος θα κλείσει μόνο εάν κάθε εμπλεκόμενος εκφράζει και κατανοεί τις ανάγκες των άλλων και εάν όλοι συνεργάζονται για να βρουν μια κοινή λύση.