Θέμα 1 Η διαφορά μεταξύ της σπατάλης τροφίμων και των αποβλήτων τροφίμων

Τα απόβλητα τροφίμων και η απώλεια τροφίμων αναφέρονται σε τρόφιμα καθώς και σε σχετικά μη βρώσιμα μέρη που έχουν αφαιρεθεί από την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Αυτό σημαίνει τρόφιμα που δεν χρησιμοποιούνται για ανθρώπινη κατανάλωση. Τρόφιμα που είναι ακόμα πλήρως βρώσιμα κατά τη στιγμή της διάθεσής τους, ή τα οποία θα μπορούσαν να είναι βρώσιμα εντός έγκαιρης χρήσης, αλλά για διάφορους λόγους είναι:

  • Μη εμπορεύσιμα (παραγωγή, βιομηχανία, εμπόριο)
  • Δεν τρώγονται (υπηρεσία φαγητού, νοικοκυριό), επομένως απορρίπτονται.

Η απώλεια τροφίμων αναφέρεται στη μείωση της ποσότητας ή της ποιότητας που συμβαίνει μεταξύ του τόπου παραγωγής τροφίμων (συνήθως του αγροκτήματος) και της επιχείρησης που θα πραγματοποιήσει την τελική πώληση στον καταναλωτή, που μπορεί να είναι ο λιανοπωλητής ή ο πάροχος υπηρεσιών τροφίμων.

Μπορεί επίσης να συμβεί στο αγρόκτημα, όταν τα τρόφιμα μετασχηματίζονται, συσκευάζονται, αποθηκεύονται και διανέμονται.

Τα απόβλητα τροφίμων αναφέρονται στη μείωση της ποιότητας ή της ποσότητας που συμβαίνει στο επίπεδο των τελικών λιανοπωλητών (π.χ., σούπερ μάρκετ / παντοπωλεία / τοπική αγορά) και των παρόχων υπηρεσιών τροφίμων (π.χ. εστιατόρια, σχολικές και νοσοκομειακές καφετέριες, επιχειρήσεις τροφοδοσίας κ.λπ.) ή του καταναλωτή. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι καταναλωτές δεν προγραμματίζουν σωστά τα γεύματά τους και αποθηκεύουν τα τρόφιμα έως ότου σαπίσουν ή ξεπεράσουν την ημερομηνία λήξης. Μπορεί επίσης να συμβεί λόγω της υπερπροσφοράς σε αγορές ή όταν οι λιανοπωλητές ή οι καταναλωτές απορρίπτουν πολλά τρόφιμα επειδή δεν πληρούν αισθητικά ή ποιοτικά πρότυπα.

Οι παγκόσμιες εκτιμήσεις δείχνουν ότι περίπου το ένα τρίτο των βρώσιμων τροφίμων που παράγονται χάνονται ή σπαταλούνται κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού λόγω διαφόρων παραγόντων, από τεχνολογικούς έως συμπεριφορικούς (Gustavsson et al, 2011).

Αυτό το διάγραμμα δείχνει ότι η απώλεια τροφίμων είναι περίπου 8% ενώ τα απορρίμματα τροφίμων φτάνουν το 20%, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό το πρόβλημα είναι πιο σημαντικό από την απώλεια τροφίμων. Δείχνει επίσης τη συσχέτιση μεταξύ της επίδρασης της κατανάλωσης τροφής και των επιπτώσεων που σχετίζονται με τα απόβλητα τροφίμων ανά μονάδα μέτρησης 1 kg.

Η διαδικασία ξεκινά ως πρωτογενής παραγωγή (primary production – PP), μετά πηγαίνει στην επεξεργασία τροφίμων (food processing – FP), στη συνέχεια μεταφέρεται στη λιανική διανομή (retail distribution – RD), στη συνέχεια κατανάλωση από τον καταναλωτή (εκτός σπιτιού, στο σπίτι) (consumer consumption  – FC) και στη συνέχεια καταλήγει ως απόβλητα τροφίμων (food disposal – FD).

Καθώς χρειάζονται 1,28 κιλά τροφής στο πρώτο στάδιο (PP), κατά τη διάρκεια της κατανάλωσης από τον καταναλωτή μειώνεται σε 1 κιλό, με περίπου 0,20 κιλά απόβλητα ως επίπτωση.

Αυτό το διάγραμμα δείχνει ότι η απώλεια τροφίμων είναι περίπου 8% ενώ τα απορρίμματα τροφίμων φτάνουν το 20%, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό το πρόβλημα είναι πιο σημαντικό από την απώλεια τροφίμων. Δείχνει επίσης τη συσχέτιση μεταξύ της επίδρασης της κατανάλωσης τροφής και των επιπτώσεων που σχετίζονται με τα απόβλητα τροφίμων ανά μονάδα μέτρησης 1 kg.

Η διαδικασία ξεκινά ως πρωτογενής παραγωγή (primary production – PP), μετά πηγαίνει στην επεξεργασία τροφίμων (food processing – FP), στη συνέχεια μεταφέρεται στη λιανική διανομή (retail distribution – RD), στη συνέχεια κατανάλωση από τον καταναλωτή (εκτός σπιτιού, στο σπίτι) (consumer consumption  – FC) και στη συνέχεια καταλήγει ως απόβλητα τροφίμων (food disposal – FD).

Καθώς χρειάζονται 1,28 κιλά τροφής στο πρώτο στάδιο (PP), κατά τη διάρκεια της κατανάλωσης από τον καταναλωτή μειώνεται σε 1 κιλό, με περίπου 0,20 κιλά απόβλητα ως επίπτωση.

Αυτό το σχήμα δίνει μια επισκόπηση της τυπολογίας των απορριμμάτων τροφίμων. Τα φυτικά προϊόντα αντιπροσωπεύονται περισσότερο από τα προϊόντα με βάση τα ζώα.

Αυτό είναι πολύ λογικό, καθώς η παραγωγή τροφίμων με βάση τα φυτά είναι μεγαλύτερη από την παραγωγή τροφίμων με βάση τα ζώα. Παρ’ όλα αυτά, το κρέας έχει υψηλότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τα λαχανικά και έτσι τα απόβλητα κρέατος επηρεάζουν περισσότερο ακόμη και αν αντιπροσωπεύουν μικρότερο ποσοστό αποβλήτων